Hondentaal
 |
| Een roedel bestaat meestal uit 8 tot 12 dieren met allemaal hun eigen rang |
OorsprongWaar komt de hond eigenlijk vandaan? De meeste mensen zullen de wolf antwoorden en dit is waar. De wolf is de voorouder maar hoe is een wolf ooit veranderd in een hond? Dit is gebeurd door jaren evolutie en domesticatie. Hier een korte uitleg waar honden vandaan komen. De wolf en de mens leefden vaak samen in het zelfde gebied en doordat de wolf ook een aasdier is zochten ze vaak nog eten tussen het afval van de mens. Zo werden zij aan elkaar geïntroduceerd. Toen de mens zag hoe goed de wolf kon jagen, besloten ze die kwaliteiten te benutten door samen te jagen. Ze leerde de wolf te delen en zo legde ze de beginselen van de hond. Hoe het werkelijk gebeurd is en hoe ze de wolven getraind hebben is nog steeds onduidelijk maar dit is de meest logische theorie die er rond gaat. Natuurlijk is een wolf niet hetzelfde als een hond en kan je een wolf ook nooit in huis houden. Hoe kan het dan dat die wolven honden werden? Het antwoord komt van een man genaamd Dmitry K. Belyaev. Hier een stukje van Wikipedia: De geneticus Dmitry K. Belyaev begon in 1959 met een reeks vossen een domesticatie-experiment. In zijn instituut selecteerde hij vossen voor de volgende generatie enkel op tamheid. Ongeveer 5% van de mannelijke dieren en 20% van de vrouwelijke dieren mochten een volgende generatie stichten. 40 jaar en 45.000 vossen later, na 35 generaties van selectie op tamheid zijn de vossen uit dit experiment gedomesticeerd. Ook doordat er geselecteerd werd op tamheid begonnen sommige vossen van de tamme generatie ook hun uiterlijk te veranderen. Ooit begonnen ze met witte vossen maar in sommige nesten zaten ook zwarte vossen, of grijze, of met alleen een grijze of zwarte staart. Ook dit is een doorbraak over hoe de verschillende rassen op de wereld zijn gekomen. Ook met genetisch onderzoek is er gebleken dat alleen de wolf de voorouder is van de hond en zijn gen bijna niet verschilt met die van de hond. We kunnen er dus gerust van uitgaan dat je door te kijken naar wolven, veel kunt leren over honden. Maar is dat wel zo? Elke hond is anders en zal daardoor ook anders behandeld moeten worden. Wel kunnen we naar de wolf kijken voor de natuurlijke instincten die een hond heeft. Deze zijn namelijk hetzelfde. Een goed voorbeeld is voer verdedigen. Veel mensen denken dat zij als “alfa” altijd het voer van hun hond mogen afpakken, niets is minder waar. En het is ook logisch dat een hond zijn eten zal verdedigen, in de natuur is het namelijk zo, wat ik vind is van mij. En zelfs de alfa wolf mag het niet zomaar afpakken. Hier kom ik later nog op terug. Wel is het zo dat de hond veel eigen instincten heeft gekregen tijdens de evolutie. Daar leest u meer over in het volgende hoofdstuk. Om mensen te helpen hun hond beter te begrijpen, geef ik een uitleg over wolven zodat het duidelijk word waarom een hond iets doet. Allereerst hoe leven wolven samen. Zoals veel mensen wel weten hebben alle wolven een bepaalde rang hebben en dat de rangorde duidelijk is bij elke wolf. Geen enkele wolf wordt onderdrukt in een roedel, iedereen weet zijn plaats en er zijn weinig tot geen gevechten. Ieder leven is belangrijk voor de roedel omdat dat de roedel sterk maakt. Dus er wordt voor iedereen goed gezorgd.
|
 |
|
Hondentaal: al vroeg wordt de rangorde bepaald
|
|
Honden communiceren met elkaar door middel van lichaamstaal. Dit gaat van duidelijke signalen, zoals tanden ontbloten, tot subtiele signalen als de blik afwenden. Het belangrijkste communicatiemiddel van de hond is zijn lijf. Honden kunnen niet praten. Dat is geen flauwe opmerking, maar een belangrijk vertrekpunt als we het hebben over de communicatie tussen honden. Omdat ze niet kunnen praten moeten zij dus op een andere manier met elkaar communiceren. Honden gebruiken voor de communicatie hun lichaam. Ze gebruiken vooral lichaamsdelen zoals oren en staart, maar ook het lichaam in z'n geheel. In mindere mate gebruiken ze geluiden zoals blaffen, janken, piepen en grommen. Honden zijn erg gevoelig voor lichaamstaal. Subtiele signalen in een (naderend) contact kunnen een grote en waardevolle boodschap zijn. Het tonen van de flank, het wegkijken of het in een boog naderen zijn daar voorbeelden van. Herken lichaamstaal hond Ook ben je in staat de communicatie tussen honden onderling te volgen en te begrijpen. Dit maakt dat je beter kunt inschatten hoe een contact tussen honden zal verlopen. Je herkent onderdanigheidsignalen of merkt dat de rustig dominante houding van de andere hond geen voorbode is van een conflict. Kennis van de hondentaal kan er op deze manier toe leiden dat je een contact tussen je hond en een vreemde hond niet (meer) eng of spannend vindt. Omdat kennis van de hondentaal zo belangrijk is, is het zeker aan te raden je er in te verdiepen |
|
Hondentaal, niet alleen via 'gesproken taal' maar nog veel meer via 'lichaamstaal'. Wil je je hond begrijpen zal je je hond toch enig zins moeten kunnen verstaan, dat lukt de meeste mensen niet zomaar daar moet je wat moeite voor doen. Boeken over lezen of op cursus met je hond. Hoewel het mij vaak tegen valt hoeveel theorie mensen op hun hondenschool krijgen. Ik vraag me dan vaak af zijn die intructeurs bang om mensen dingen bij te brengen, bang dat ze overbodig worden,nemen ze er de tijd niet voor, vinden ze het aanleren van trukjes voldoende of zouden ze de kennis niet in huis hebben? Als je je hond niet begrijpt, niet weet wat een houding, gedrag of geluid inhoudt en je toch je hond commando's geeft, ben je naar mijn mening maar wat aan het frobbelen (soms met wonderlijk goede resultaten, maar frobbelen blijft het!). Deze mensen roepen dan' Pas op ik heb een dominante hond!' Dan denk ik lieve meneer of mevrouw ik ben zelden of nooit een hond tegen gekomen die alleen maar dominant is. Als dat het geval is word hij of zij namelijk niet oud, een hond die altijd dominant is is namelijk niet te trainen, die accepteert namelijk geen leiderschap van zijn baas. Gelukkig zijn de meeste honden in sommige gevallen of situaties dominant en in andere helemaal niet. Vaker nog is een hond dominant uit gebrek aan leiderschap van zijn baas. Da's jammer, onnodig ook. Dat leiderschap bereik je niet door slaan of schoppen, respect schop je er niet in angst wel. Een goede leider is duidelijk, rechtvaardig, beslist (doet niet aan medezeggenschapsraden, althans niet in de hondenwereld), laat op een rustige manier blijken dat hij het voor het zeggen heeft. Daar zijn een aantal zo gehete dominantie regels voor. Die kun je gebruiken om duidelijk te maken aan je hond wie er de baas is. Zonder direct de confrontatie aan te gaan, want dat kan in sommige gevallen op een knokpartij tussen hond en baas uitdraaien. Daar zit niemand echt op te wachten. Een van die dominantie regels is bijvoorbeeld: De hoogste in rang negeert de lagere. Een regel die je als baas rustig een tijdje kan toe passen en met negeren bedoel ik ook ECHT negeren, niet aan kijken, aanhalen of tegen hem praten. De meeste honden zijn hier meesterlijk in, denk eens aan de hond die 'oostindies doof' is of gewoon wegloopt als de baas iets van hem wil. Hou dit negeren eens een weekje vol, het lijkt simpel maar in praktijk valt het best tegen! Toch heb je na 1 weekje vaak een heel andere hond, die met plezier iets voor je doet. Een andere regel. Let eens op hoevaak je hond iets 'gratis' krijgt. Zomaar een koekje, een aai, zijn natje en droogje, een knuffel noem maar op. Gewoon omdat ie zo lief is. Lekker makkelijk! Maar als u elke maand zomaar 10.000 kreeg, ging u dan nog werken???? Ach waarschijnlijk wel voor de lol, een paar uurtjes. Dat is nu net wat de meeste honden ook doen, soms luistert hij wel en vaak ook niet. Laat hem eens wat doen voor zijn 'beloning' zitten, hierkomen, een stukje volgen etc. Je hond vindt het prachtig mits je de juiste beloning voor jou hond of dat moment weet te vinden. Zo word het leven van je hond ook spannender, niets is saaier dan het voorspelbare koekje bij de thee. Maar goed hoe zat het ook al weer met dominant of onderdanig? Veel bazen denken kan mij dat nou schelen hij moet gewoon doen wat ik zeg, punt uit. Lieve baas, koop dan de volgende keer zo'n aibo robothondje, kost een paar cent maar dan heb je een hond die altijd doet wat je wil en zelfs een uitknop heeft. Hondenbazen die meer over honden willen weten lees nog even verder. Een hond of mens kan niet in zijn eentje communiceren, hij is dus altijd dominant of onderdanig ten op zichte van die andere hond (of mens). De afdelingschef is de baas (dominant) over zijn secretaresse maar ondergeschikt (onderdanig) aan de directeur. Een en de zelfde persoon/hond kan dus eigenlijk nooit alleen maar onderdanig of dominant zijn, er is altijd wel iemand dominanter of onderdaniger. Het kan ook per situatie wisselen. Bijvoorbeeld de directeur in het voorbeeld van net krijgt tennisles van de afdelingssecretaresse, die is op dat moment dus de baas. Met honden is het net zo.
|
 |
|
Hondentaal kan onderscheiden worden in twee verschillende onderdelen: Auditieve signalen: Opstaande oren of enigszins naar voren gericht Wat is dat? Teken van alertheid Oren duidelijk naar voren gericht met ontblote tanden en gerimpelde neus De actieve, agressieve uitdaging van een dominante en zelfverzekerde hond Oren plat naar achter met ontblote tanden en gerimpelde neus Een angstig-agressief gebaar van een niet-dominante hond die zich bedreigd voelt Oren naar achter met de staart omhoog, knipperende ogen en ontspannen open mond Hallo ! Volgens mij gaan we samen pret maken Een vriendelijk gebaar, vaak gevolgd door wederzijds besnuffelen of uitnodiging om te spelen Oren een beetje naar achter en naar opzij Een teken van spanning of opwinding; kan snel leiden tot agressie of angst, afhankelijk van de ontwikkeling van de situatie Oren snel naar achter en naar voor bewegen Een onderworpen vredelievend gebaar van een hond die afwachtend is en niet zeker van zichzelf OogsignalenRechtstreeks in de ogen kijken Ik daag jou uit! Hou daar onmiddellijk mee op! Ik ben hier de baas, dus wegwezen jij Een actief dominant-agressief signaal, doorgaans van een zelfverzekerde hond die een conflict met een andere hond heeft Ogen afgewend om rechtstreeks oogcontact te vermijden Een gebaar van onderworpenheid, met een ondertoon van angst Knipperen Het knipperen voegt een vredelievend gebaar toe aan het dreigende staren en verlaagt het niveau van confrontatie zonder al te veel gezichtsverlies Gelaatsuitdrukkingen Mond ontspannen en enigszins open, de tong kan zichtbaar zijn en over de ondertanden hangen Deze uitdrukking benadert de menselijk glimlach het meest Mond gesloten, de tong of tanden zijn niet zichtbaar, de hond kijkt in een bepaalde richting en is enigszins naar voor gebogen Dit is interessant. Ik vraag mij af wat daar aan de hand is Een teken van aandacht of interesse De bovenlip is opgetrokken om enkele tanden te ontbloten waarbij de mond nog steeds tamelijk gesloten is Eerste teken van ergernis of bedreiging; kan gepaard gaan met een laag grommen De bovenlip is opgetrokken om de tanden goed te laten zien; wat rimpels op de neus en de mond is gedeeltelijk open Wanneer je mij ertoe dwingt of iets doet wat ik als bedreigend ervaar zal ik gaan vechten Actieve agressieve reactie, mogelijk het gevolg van angst of een bevestiging van sociale dominantie De bovenlip is opgetrokken en niet alleen de tanden maar ook het tandvlees is ontbloot met zichtbare rimpels op de neus Wegwezen jij, anders is het niet te best. Hoog niveau van actieve agressie. Wanneer de andere hem geen ruimte geeft, zal deze hond gaan aanvallen Geeuwen Teken van spanning of opwinding. Kan ook gebruikt worden als afleidingssignaal om een dreiging af te wenden Likken van het gezicht van een persoon of een andere hond. Een vredelievend gebaar van een onderworpen hond. Tevens een verzoek om voedsel Likken van de eigen lippen (of in het luchtledige) Een buitengewoon vredelievend gebaar Staartsignalen Staart horizontaal, van de hond af wijzend, maar niet stijf Teken van ontspannen alertheid Staart wijst recht naar achter Laten we eens zien wie hier de baas is Voorzichtig begroetingsritueel en gematigde uitdaging van een onbekende Staart omhoog en over de rug krullend Ik ben hier de baas en iedereen weet dat Zelfverzekerd signaal van een dominante hond Staart lager dan horizontaal, maar tamelijk ver van de achterpoten verwijderd, soms ontspannen kwispelend Normaal beeld van een hond die zich nergens druk over maakt. Staart laag, vlak bij de achterbenen, achterpoten recht, lichaam rechtop Teken van fysieke of psychische malaise of ongemak Staart laag, vlak bij de achterpoten, lage lichaamshouding door gebogen achterpoten Teken van sociale angst en gematigde onderworpenheid Staart tussen de poten Onderworpen gebaar en een teken van angst en onderdanigheid Opgezette haren op de staart Opgezette haren op het puntje van de staart Een knik of scherpe buiging in de staart Dit staartsignaal voegt een element van onmiddellijke dreiging en dominantie toe aan andere staartsignalen Zwak kwispelen Een enigszins aarzelend onderworpen gebaar Breeduit kwispelen, zonder het lichaam te verlagen of de heupen heen en weer bewegen Ik vind jou aardig. Laten we vriendjes zijn Een vriendelijk gebaar, zonder sociale dominantie, wordt vaak gezien tijdens het spelen Breeduit kwispelen, waardoor de heupen heen en weer worden bewogen Jij bent mijn roedelleider en ik volg jou overal Een teken van respect. De hond voelt zich niet bedreigd, maar accepteert zijn lagere positie Langzaam kwispelen met tamelijk laag gedragen staart Ik begrijp het niet helemaal Een signaal van besluiteloosheid of verwarring omtrent hetgeen er van de hond verwacht wordt Lichaamstaal Rechte poten, lichaam rechtop, of langzame beweging voorwaarts met stijve poten Ik ben hier de baas. Daag je me soms uit? Een actief agressief gebaar van een dominante hond die zijn leiderschap wil bevestigen Lichaam enigszins naar voor gebogen en de voeten staan schrap Ik accepteer jouw uitdaging en ben klaar om te vechten! Een reactie op een bedreiging, of de reactie op de weigering van een andere hond om ruimte te maken; agressie zal volgen Opgezette haren op de schouders en de rug Je bent te ver gegaan! Je mag kiezen: onmiddellijk ophouden, vechten of wegwezen! Elk moment kan er een aanval plaatsvinden Opgezette haren, alleen op de schouders De hond denkt dat hij gedwongen wordt om te vechten Hond maakt zich kleiner of kruipt in elkaar terwijl hij opkijkt Laten we geen ruzie maken. Ik accepteer dat jij een hogere positie hebt dan ik Een actief onderworpen gebaar om de andere gerust te stellen Duwen met de snuit Ongeveer hetzelfde als likken, maar niet zo onderworpen. Kan ook gebruikt worden om iets te vragen Hond gaat zitten terwijl hij door een andere wordt benaderd; laat zich besnuffelen Wij zijn bijna gelijken, dus laten we verstandig zijn en niet vechten Een klein vredelievend gebaar Hij rolt zich op zijn zij, stelt keel en buik bloot en verbreekt het oogcontact volledig Passieve onderworpenheid; het hondse gebaar voor knielen Botsen met de schouder Een tamelijk agressieve bevestiging van relatieve sociale dominantie De hond houdt één voorpoot enigszins omhoog Een teken van onzekerheid en gematigde spanning Hij rolt zich op de grond en wrijft met zijn rug en schouders over de grond (soms ook met de neus) Een ritueel dat vaak plaatsvindt wanneer er iets plezierigs is gebeurd Zakt door zijn voorpoten op de grond, achterlichaam en staart omhoog Laten we spelen. Sorry, ik wou je niet laten schrikken! Dit is gewoon voor de lol Normale uitnodiging om te spelen Auditief Omdat wij niet écht kunnen communiceren met ons huisdier, is het wel raadzaam om niet alleen te kijken maar ook eens te luisteren naar ons huisdier. Ze kunnen ons niet alleen dingen vertellen door hun lichaamshouding, maar ook door de toonhoogte, de tijdsduur van het geluid en de frequentie of de herhalingssnelheid van hun geluid. Eugene Morton, een natuurkenner die verbonden is aan het nationaal zoölogisch park in Washington D.C., heeft samen met J. Pope een aantal geluiden geanalyseerd, die voor ons heel herkenbaar zijn. Zij zijn tot de conclusie gekomen dat niet alleen zoogdieren maar ook vogels een eenzelfde taal gebruiken om iemand (mens of dier) 'iets' te laten weten.Blaffen Blaffen in snelle reeksen van drie of vier, met pauzes ertussen op een normale toonhoogte Allemaal verzamelen. Ik vermoed dat er iets aan de hand is Waarschuwing, eerder belangstellend dan alarmerend Snel blaffen, normale toonhoogte Normaal alarmerend blaffen De hond is alert, maar niet bang. Wordt veroorzaakt door het naderen van een onbekende of een onverwachte gebeurtenis, langer aanhoudend dan het onderbroken blaffen van hierboven beschreven Voortdurend blaffen, maar een beetje langzamer en op een lagere toonhoogte De indringer (het gevaar) is zeer dichtbij. Volgens mij is dit de vijand. Maak je klaar om jezelf te verdedigen! De hond begint onrustig te worden en voelt zich duidelijk bedreigd Een verlengde reeks blaffen, met gematigde tot lange intervallen Doorgaans veroorzaakt door sociale isolatie of opsluiting Een of twee scherpe, korte blaffen, op normale toon of hogere toon Typisch begroetings- of herkenningssignaal, veroorzaakt door de aankomst of aanblik van een bekend persoon Enkele scherpe korte blaf op lage tot halfhoge toonhoogte Ophouden! Ga weg! Geërgerd blaffen, bv wanneer hij in zijn slaap gestoord wordt Enkel, gematigd luide scherpe, korte blaf op een hogere toon Wat is dit? Hé? Signaal van verrassing of schrik Enkele weloverwogen blaf, en niet zo scherp of kort als de vorige Kom hier ... Aangeleerde vorm van communicatie, om een menselijk reactie te bewerkstelligen, zoals het openen van een deur, honger hebben, enz... Stotterblaf en toonhoogte opgaand blaffen Laten we gaan spelen! Doorgaans gepaard gaand met voorbenen plat op de grond en achterlijf omhoog, als een uitnodiging om te gaan spelen In toonhoogte opgaand blaffen Dat is leuk! Vooruit, we gaan Opgewondenheid tijdens het spelen of bij het vooruitzicht op een leuk spel Grommen Zacht grommen, lage toon (lijkt uit de borstkas te komen) Ga weg! Kijk uit, jij! Van een dominante hond die geërgerd is of eist dat anderen uit zijn buurt blijven Gromblaf op een lage toon zoals Grrr-waf Een enigszins minder dominant signaal van ergernis, met de suggestie dat de hulp van de roedelgenoten op prijs zou gesteld worden Gromblaf op een halfhoge toon en hogere toon Een dreiging van een onzekere hond die agressie zal gebruiken wanneer hij zich daartoe gedwongen ziet In toonhoogte rijzend en dalend grommen Ik ben doodsbenauwd! Als je in mijn buurt komt, kan ik gaan vechten of er vandoor gaan Het angstig-agressieve geluid van een zeer onzekere hond HuilenHuilen (vaak sonoor en langgerekt) Honden gebruiken dit om hun aanwezigheid aan te kondigen, om op afstand te kunnen socialiseren en om hun territorium af te bakenen. Hoewel dit geluid in het menselijk gehoor vrij triest klinkt, is de hond tamelijk tevreden Blafhuil Het droevige geluid van een hond die eenzaam is en vreest dat niemand op zijn noodkreet zal reageren Janken en gillen Janken dat stijgt in toonhoogte aan het einde van het geluid Een verzoek of smeekbede om iets Janken dat daalt in toonhoogte aan het eind van het geluid Opwinding vanwege het vooruitzicht op iets Jammerjodel (klinks als jowel-jowel-jowel) of huilgeeuw (klinkt als hhoeoeoeoe-ahhoe-oeoe) Signalen van plezier, vanwege het vooruitzicht op iets leuks Zacht janken Een geluid van angst en passieve onderworpenheid Enkele kef Au ! Reactie op een plotselinge pijn Gillen Help ! Ik denk dat ik doodga Een teken van pijn en paniek van een hond die vreest voor zijn leven Hijgen Geluid veroorzaakt door spanning, opwinding of het vooruitzicht op iets opwindend. Kan gepaard gaan met natte pootafdrukken Zuchten Ik ben tevreden en ga hier even lekker liggen. Ik geef het op en ben een beetje depressief Teken van emotie, ter beëindiging van een actie. Wanneer die actie lonend is geweest, is het een teken van tevredenheid. Zo niet, is het een teken van berusting. |
 |